به نقل از «فارس»

سیمرغ ۴۲| نگاهی به مجنون؛ درخشان در ساختار الکن در روایت

تاریخ انتشار: ۱۹ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۷۱۰۰۶۰

رضا منتظری:
«مجنون»؛ درخشان در ساختار، الکن در روایت
سیدرضا منتظری
قهرمان سازی و قهرمان پروری امروزه جزو مهمترین مسائلی است که در سینمای جهان به آن توجه ویژه ای می شود؛ بسیاری از کشورهای دنیا به واسطه تاریخچه اندک شان هیچ قهرمانی ندارند اما قهرمانان تخیلی و پوشالی برای خود خلق می کنند تا از آن در راستای منافع استراتژیک و راهبردی شان استفاده کنند اما در حالی که ما در کشورمان سرشار از قهرمانان ملی در حوزه های نظامی، علمی، دینی، سیاسی و… هستیم به این مسأله بی توجهیم و کمتر به قهرمانان مان در سینما می پردازیم!
در طول هشت سال دفاع مقدس و دلاورمردی و رشادت های شهدا، رزمندگان و ایثارگران حدود ۱۶۳ عملیات کوچک و بزرگ انجام شدت و به طور تقریبی هر ۷ ماه یک عملیات علیه دشمن انجام شده که در این میان ۱۹ عملیات بزرگ ، ۱۹ عملیات متوسط و۱۲۵ عملیات کوچک انجام شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

همین اتفاق مهم باعث شده تا بخشی از تولیدات سینمای ایران طی حدود چهار دهه اخیر به این سمت و سو برود و ژانری شکل بگیرد به اسم دفاع مقدس که مختص سینمای ملی و وطنی مان است.
ژانر دفاع مقدس در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی با ساخت فیلم های درخشانی تجلی یافته است. سینمای جنگ و دفاع مقدس در کشورمان به دو دسته زمان جنگ و پس از جنگ تقسیم می شود که برخی از آن ها در جشنواره های داخلی و خارجی خوش درخشیده اند و مورد توجه منتقدان و کارشناسان سینما واقع شده اند و برخی دیگر نظر هیچ یک از مخاطبان سینما را به خود جلب نکرده اند.
بدیهی است سینمای دفاع مقدس از لحاظ موضوعی بسیار پر بار است و مقتضیات اجتماعی و فرهنگی ایجاب می نماید که به این سینما توجه ویژه ای شود اما متأسفانه سال ها است که این گونه مهم سینمایی یا در حال پسرفت بوده و یا درجا زده و دلیل آن هم این است که بیشتر سازندگان این گونه فیلم ها به جای پرداختن به درام و فیلمنامه درگیر ظاهرسازی آثار خود با جلوه های ویژه میدانی و بصری بوده اند.
«مجنون» به کارگردانی مهدی شاه محمدی یکی از فیلم های حاضر در چهل و‌‌ دومین جشنواره فیلم فجر است که تلاش کرده، پس از آنکه سینمای ایران تجربه‌های متفاوتی در بازنمایی چهره‌ شهدای دفاع مقدس داشته، اثری در خصوص بخشی از دلاوری های جانانه شهید مهدی زین الدین و برشی از حماسه آفرینی سایر شهدا و رزم‌آوران لشگر ۱۷ علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) در جزیره مجنون و عملیات بزرگ خیبر را به تصویر بکشد.
فیلم در محتوا به شدت موفق است؛ درام تا نیمه ابتدایی به بهترین شکل جلو‌ می رود و مخاطب با شخصیت مهدی زین الدین و زندگی او در دو مقام همسری و پدری و از سوی‌ دیگر فرماندهی لشگر همراه می شود و او را از خود می داند اما در نیمه فیلم لحن و روایت دچار شکاف می شود، به نوعی تمام اتفاقات پیشین به فراموشی سپرده می شود و فیلمساز تنها تمرکزش را روی عملیات می گذارد. در اینجا این نقد به فیلم وارد می شود که به نوعی درگیر آفت ظاهرسازی و تقلید از فیلم های جنگی غربی می شود بدون آنکه به واژه «دفاع مقدس» توجه کند!
«مجنون» بدل به محصولی بیگ پروداکشن می شود که جلوه های ویژه قابل تأمل میدانی و بصری فوق العاده قوی دارد؛ از بمباران هوایی تا انفجار خمپاره ها و حرکت تانک و ها صحنه های تلخ شهادت شهدا از جمله تصاویر بدیعی است که شاه محمدی در اولین اثر سینمایی اش آن را خلق می کند.
فیلمساز در نیمه پایانی فیلم آنقدر درگیر عملیات می شود که درام از دست می رود و مخاطب نمی تواند با شخصیت های فیلم همراه و همدل شود.
بدیهی است در همین مقوله هم اگر فیلمنامه نویس تنها روی یک عملیات متمرکز می شد قطعا مخاطب همراهی بهتری با داستان پیدا می کرد.
شاید یکی از علل موفقیت «مجنون» این باشد که تصویری ملموس و باورپذیر از زندگی شهید ارائه داده؛ این در حالی است که پیش از این بسیاری از فیلمسازان حوزه دفاع مقدس تصویری اغراق شده ارائه می کردند که به شدت شعاری بود و امکان برقراری انتخاب با مخاطب را نداشت. دست گذاشتن روی وجوه انسانی شهید زین الدین به ویژه در نیمه ابتدایی فیلم باعث می شود بسیاری از مخاطبان سینما که شاید پیش از این به دلیل شعارزدگی برخی فیلم های دفاع مقدس از تماشای این آثار دلزده شده بودند با طیب خاطر به تماشای این اثر بنشینند و از تماشای فیلم در مورد شهیدی که از جنس مردم است لذت ببرند.
موسیقی بی نظیر و خارق العاده مجید انتظامی در بسیاری لحظات به باورپذیری بیشتر مخاطب کمک کرده و لحظات درخشان احساسی را به وجود می آورد؛ انتظامی که از رکوردداران کسب جایزه جشنواره فیلم فجر است و برای «ترن»، «بایسیکل‌ران»، «از کرخه تا راین»، «راز خنجر»، «روز واقعه»، «آژانس شیشه‌ای» و… آثارش مورد توجه قرار گرفته قطعا می تواند برای ساخت موسیقی متن بی نظیر این فیلم نیز سیمرغ بلورین بهترین آهنگسازی را از آن خود کند. بلاشک ملودی حماسی کم نظیری که انتظامی خلق کرده یکی دیگر از برگ برنده های «مجنون» است.

انتظامی پس از ده سال دوری از هنرهفتم بهترین بازگشت ممکن را به سینما رقم زد. موسیقی متن مسحورکننده او قطعا تا ابد در سینما ماندگار خواهد شد و نسل های مختلف از آن یاد خواهند کرد.
از سوی دیگر احتمالا تنها شانس سجاد بابایی برای بازی در نقش مهم شهید زین الدین شباهت اندک چهره اش به این شهید بزرگوار بوده است؛ هرچند در لحظاتی بسیار بازی خارق العاده ای دارد اما در کل نتوانسته آنطور که باید قامت این شهید درخشان را به تصویر بکشد. البته تنی چند از بازیگران فرعی فیلم توانسته اند به خوبی در قالب شخصیت های خود فرو بروند مانند افشین حسنلو که شخصیت محرمعلی با لهجه ترکی را بازی می کند و در لحظاتی می تواند مخاطب را با خود همراه کند.  شبنم قربانی نیز در نقش همسر شهید بسیار خوش‌ درخشیده و لحظات احساسی نابی را خلق کرده است.
در نهایت ذکر این نکته ضروری است که سینمای جنگ نه تنها در ایران که در تمام دنیا مهم و اثرگذار است که می تواند اهداف کلان حکومت ها را در پس خود مستتر داشته باشد اما افسوس که ما در سینمای کشورمان به جای آنکه درگیر محتوای آثارمان باشیم خود را اسیر فرم گرایی کرده ایم. مسلم است کپی های دم دستی و بعضا ناشیانه از آثار جنگی دنیا، ضعف در شخصیت پردازی و فیلمنامه نویسی و مهمتر از همه بی توجهی به واژه «دفاع مقدس» باعث شده که ما در این ژانر مهجور واقع شویم.

منبع: فارس

کلیدواژه: مجنون زین الدین دفاع مقدس فیلم ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۷۱۰۰۶۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پیکر ۵ شهید دفاع مقدس در منطقه عملیاتی والفجر یک تفحص شد

از ۲۹ فروردین تاکنون، پیکر ۱۲ شهید دوران دفاع مقدس از منطقه عملیاتی والفجر یک (فکه) تفحص شده است.

پیکر این شهدا قرار است، پس از مراسم استقبال برای شناسایی به معراج شهدای تهران منتقل شود.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری قرآن و عترت